In De stok van Schopenhauer trekt een stoet van
boeiende en excentrieke figuren voorbij. Twee van hen spelen een hoofdrol:
enerzijds de onweerstaanbare gravin Franziska zu Reventlow die al jong een
levende legende in het Wilhelminische Duitsland werd, anderzijds de omstreden
filosoof Theodor Lessing. Tussen dit tweetal doemt voortdurend de intrigerende
gestalte van Ludwig Klages op, die de jeugdvriend van Lessing en de geliefde
van Franziska was. De door haar familie onterfde gravin vertoonde nymfomane
trekken, schreef romans en satiren, en choqueerde door haar vrijgevochten
gedrag de Duitse burgerwereld. Als jong meisje was ze bevriend met de
gymnasiast Sweder van Anholt, de zoon van een Achterhoekse baron. Sweder raakte
na haar vroege dood weer gefascineerd door het stormachtige leven dat ze geleid
had en besloot een persoonlijke kroniek van haar leven te schrijven. Daarin
treden ook de schrijvers op die in haar omgeving verkeerden: Stefan George,
Rainer Maria Rilke, Thomas Mann, Albert Verwey, Karl Wolfskehl, Oskar Panizza
en anderen.
Het eerste deel van het boek is
grotendeels gesitueerd in het München van het fin-de-siècle, waar Franziska als
‘heidense Madonna’ schitterde in het kunstenaarsmilieu. De stad Hannover vormt
het decor voor het tweede deel, waarin de kritische filosoof en publicist
Theodor Lessing onrecht en politiek verval bestreed, en zo zijn ondergang
tegemoet ging in een antisemitische hetze.
De stok van Schopenhauer speelt
zich af tussen 1890 en 1933, en schetst de beklemmende culturele en politieke
woelingen van die tijd. Deze hadden niet alleen hun weerslag op Reventlow en
Lessing, maar ook op de vele andere personages die in deze kroniek opduiken en
weer verdwijnen. Het boek is een op historische figuren en documenten
gebaseerde vertelling over een onheilspellende tijd. Het is geïllustreerd met
archieffoto’s van de optredende personen.
Het werk van H.C. ten Berge werd bekroond met de
Multatuliprijs (1986), de Constantijn Huygensprijs (1996) en de P.C. Hooftprijs
(2006). In 2003 werd hem de A.Roland Holst-penning toegekend. Twee romans
kregen een Ako- en Libris-literatuurprijsnominatie.
ISBN 978-90-77414-40-8 / NUR 301
Hard cover, 450 pagina’s, prijs: € 25,- (excl.
verzendkosten)
Verkrijgbaar via de boekhandel of rechtstreeks via email: tenbe494@kpnmail.nl
Het boek wordt gespresenteerd en ingeleid door Elsbeth Etty op dinsdag 2 oktober 2012 om 17.00 uur in
Spui 25. Reservering vereist.
