Van een geïnteresseerde lezer in wiens eigen werk ik op mijn beurt geïnteresseerd ben, ontving ik het volgende bericht:"Ik las net je nawoord bij Benn. Ik weet niet of je het volgende fragment van Nietzsche kent:
(...) want de mensheid heeft over het geheel genomen geen doelen, en dus kan de mens die de hele gang van zaken overziet daar geen troost en steun in vinden, maar alleen vertwijfeling. Neemt hij bij alles wat hij doet de ultieme doelloossheid van de mensen in aanmerking, dan krijgt ook zijn eigen activiteit het karakter van een verkwisting. Zich echter als mensheid (en niet alleen als individu) net zo verkwist te voelen als de eenzaame bloem die we door de natuur verkwist zien worden, is een gevoel dat alle gevoelens te boven gaat. - Maar wie is daartoe in staat? Natuurlijk alleen een dichter: en dichters weten zich altijd te troosten."
Het is aannemelijk dat ik het fragment (Menschliches Allzumenschliches, nr 33) ooit heb gelezen. Maar ik had het in elk geval niet paraat bij het schrijven van dat nawoord, waarin ik wijs op het belang van Nietzsche voor de dichter Benn.
Gemiste kans! Want deze woorden vormen zowel de basis van als de uitdaging voor Benns dichterschap.
Ach wat, gemiste kans! Zulke lezers zijn onmisbaar.
