In NRC Handelsblad van vandaag staat een
necrologie van literaire redacteur en schrijver Oscar Timmers (1931-2018), die
zowel onder zijn eigen naam als onder de naam J. Ritzerfeld proza publiceerde.
Zeker het een en ander van J. Ritzerfeld zou wat mij betreft opnieuw mogen of
zelfs moeten worden uitgegeven. Zo’n krantenstuk zou er een opmaat voor kunnen
zijn. Toch vrees ik dat dit artikel wat dat betreft eerder tot terughoudendheid
dan voortvarendheid aanzet, want er wordt vooral een beeld geschetst van het
karakter of de psychologie van de schrijver: blijkbaar een nogal introverte en
enigszins wereldvreemde man, bij wie een geliefde (de schrijfster Marja
Brouwers) het naar eigen zeggen eerder een opluchting dan een probleem vond dat
hij haar te kennen gaf nog wel iets meer op zichzelf te willen zijn. Bovendien,
zo te oordelen, nogal wazig, poëtische proza. We leven anno 2018, hè.
Dat oude tijden voorgoed vervlogen zijn,
blijkt nog wel het meest uit de slotalinea van het artikel. Daarin komt Suzanne
Holtzer aan het woord, hoofdredacteur Nederlandse literatuur van De Bezige Bij.
Als je nog geschokt zou kunnen worden zou dat door deze alinea kunnen gebeuren:
‘Timmers
was „een gestalte van verstilling”, vindt Holtzer. Ook staat hij voor een type
redacteur dat nu bijna niet meer bestaat, dat met de verandering van het
literaire landschap ook nauwelijks meer mogelijk is. Hij werkte vanuit
overzicht en kalmte, zonder de hijgende adem van bestsellerslijsten in de rug.
Ook zijn vertrek bij de uitgeverij na 32 jaar trouwe dienst typeert hem: met
stille trom, en na zijn laatste werkdag betrad hij de uitgeverij niet meer.’
Holtzer verklaart in één beweging Timmers
voor anachronistisch, want verstild en teruggetrokken, dus anno 2018 onverkoopbaar,
en haar eigen bedrijf als een hijgend apparaat waarin overzicht en aandacht ver
te zoeken zijn. Het lijkt me allemaal nog te kloppen ook. In een andere branche
zou iemand na zo’n uitspraak op staande voet worden ontslagen - en dat niet vanwege een leugen. Maar ik denk, of
ik hoop althans, dat het literatuurbedrijf in de grond nog altijd is wat het
altijd was: dilettantistisch.
