woensdag 6 november 2013

DE FOUT VAN REMBRANDT

Op dinsdagavond 5 november j.l. hield ik in het Artisplanetarium een lezing voor de Artis Academie:


Rembrandt had in zijn rariteitenkabinet, zoals dat in zijn tijd in zwang was bij Hollandse kunstenaars, intellectuelen en wetenschappers, een exemplaar van de schelp van Conus marmoreus, een zeeslak die voorkomt in onder meer de Indische Oceaan. In 1650 maakte Rembrandt er een ets naar, waarbij hij tevens gebruik maakte van droge naald en burijn, hoe dan ook een diepdruk. Hij heeft erg goed naar het object gekeken, naar de vormen, naar de patronen, hij heeft met arceringen plasticiteit aan de schelp gegeven, kortom: deze Conus marmoreus ziet er overtuigend uit. En natuurlijk hield Rembrandt er rekening mee dat een diepdrukafdruk het in de plaat aangebrachte beeld gespiegeld weergeeft. Hij heeft zijn naam plus het jaartal van ontstaan dan ook spiegelbeeldig in de plaat aangebracht om die letters en cijfers uiteindelijk, op de afdruk, juist leesbaar te laten zijn. Alleen: zo’n Conus marmoreus als boven naam en jaartal op de afdruk, bestaat in werkelijkheid helemaal niet, want > Zie hier