Al zappend kwam ik
uit bij het televisieprogramma Tussen
kunst en kitsch en wel precies in een item over een werk van Alexej von
Jawlensky. Een mevrouw had het portret (olieverf op papier) uit de erfenis van
haar grootvader en het hing gewoon in haar huiskamer, ze had het als kind al ‘een
heel leuk schilderij’ gevonden.
In één oogopslag zag ik dat het, als
het ‘echt’ zou blijken te zijn, om een Von Jawlensky ging, daar had ik niet de
experts voor nodig die zich evenmin vergisten. Ja, iedereen die enigszins thuis
was in de schilderkunst van de Moderne zou dit portret onmiddellijk hebben kunnen
plaatsen.
Licht verbijsterend vond ik het dan
ook dat de eigenaren zelf dat nooit hadden gedaan. Het portret was zelfs
leesbaar gesigneerd en van een datum voorzien!
Tegelijkertijd besefte ik weer hoe
contextgevoelig kunst is. Ik bedoel, zet iets van Kandinsky, Marc of Klee* op
straat bij de oude matrassen, de afgedankte magnetron, het kapotte beeldscherm
en ander grofvuil, en de kans is gering dat iemand die naar iets bruikbaars of anderszins
nog van waarde zoekt het ding meeneemt voordat het door de meedogenloze knijper
van de afvalwagen kan worden opgepakt. Zoals je omgekeerd rotzooi in een museum
of gallerie kunt exposeren om die te laten bewonderen.
* Om een misverstand
te voorkomen: het werk van genoemde drie schilders bewonder ik zeer, net als
dat van Von Jawlensky.
